Денъизлавнынъ эки ялысыны бири-бирине багълагъан Аблямит копюрининъ тарихы акъкъында чешит тюрлю фикирлер бар. Мен шу копюрнинъ къуруджылыгъынен багълы бир вакъианы эшиткен эдим. Иште, бугунь оны сизге икяе этмек истейим.
Кезлевге якъын Садыр-Багьай коюнде Аблямит деген бир яш огълан 1860 сенелери аджылыкъкъа кете. Арабистанда еди йыл, Тюркиеде учь йып яшагъан сонъ эвине къайтып келе ве мында аллы-такъатлы, мерхаметли, хайырсевер бир адам сыфатында таныла. Тарханкут беттеки койлернинъ халкъы къыш олсун, яз олсун Кезлевге бармакъ ичюн айланып аман-аман 100 км ёл кечмеге меджбур ола экен. Иште, Аблямит аджы адамлар ичюн яхшылыкъ япмакъ макъсадынен Денъизлав устюнден копюр къурдырмакъны ниетлене. Иншаатны къураджакъ муэндисни тапмакъ ичюн Петербурггъа кете, амма о ерде айтылгъан муэндисни тапалмай. Онъа Саратовда яхшы копюр япкъан муэндис бар, амма о шимди Къырымда раатлана, дейлер. Аблямит аджы Къырымгъа келе ве о муэндисни мында къыдыра. О муэндис исе шу куню эвине къайткъан экен. Аблямит аджылыкъта берабер олгъан досту Мамут аджыны коре. Дост онынъ дердини динълеген сонъ, Къырымгъа бир франсыз муэндиси раатланмагъа кельгенини айта. Олар экиси шу муэндисни тапалар ве ишке башлайлар. Франсыз муэндиси материал-парны ве даа эки муэндисни Франциядан кетире. Аблямит аджы онъа не къадар пара ке-рек олса, эписини беририм, деп ишандыра. 1902 сенеси копюр къурулып бите. Аблямит аджы балабан дуа эте, къурбан чалдырып, халкъкъа зияфет бере. Бир афтадан сонъ козьайдын тоюны да япа. Копюрни къурмагъа ярдым эткенлер де, ярдым этмегенлер де, эписи козьайдынгъа келелер. Аблямит аджынынъ адамлары ава чалдыра ве ярдым бермегенлерге уйдурып: Аблямит копюр салдыргъан бойдан-бойгьа, Сен байрамда ёкъ эдинъ, кош кельдинъ тойгьа, — деп йырлагъанлар.
Советлер акимиети адамларны Уралгъа сюргюн эткенде, Аблямит аджынынъ халкъ ичюн япкъан хызметлерини эсапкъа алып, онынъ балаларыны тиймеген. Мен 1973 сенеси Ялтада раатландым. Отпускам даа чокъ, деп барып догъгъан коюм Садыр-Багъайны корьмеге истедим, амма койлернинъ адлары денъишкен сонъ, къайда билет аладжагъымны бильмей эдим. Артымда тургъан бир рус адамы «Аблямитский мост» деп билет алгъаныны эшиттим. Сонъ мен де билет алдым. О ерге бизим коюмиз якъындыр. Меджит АБДУРАШИТОВ, Ор-къапы районы, Новониколаевка кою
Источник: Янъы дюнья
News maker www.selyam.com
2011-01-21 19:14:33
Раздел: Общество
|
|
Разделы
|