Мен, Ниаль Мемет-Нузет къызы, 1933 сенеси догъдым. Анам Мерзие ханым, янджулы Хайредин къартбабанынъ къызы, 1906 сенесининъ баласы эди. Бабамнынъ догъма ери Гулимбейден башлай. Мен анам ве бабамнынъ екяне баласы эдим.
Хайредин   къартбабамнынъ   эки огълу   ве   дёрт   къызы   олгъан. Къартбабамнынъ  Янджу  коюнде  баягъы топрагъы,   ходжалыгъында   огюз,   ат арабалары, тютюн тарлалары, алма, армут  багьчалары олгъан. Эви исе коюмизнинъ ичинде энъ корюмли, балабан ве къалын, диварлы эв эди. Къартбабам исе, койдешлернинъ айтышьша коре, пек талапкяр ве чалышкъыр инсан экен. Тютюн тарлаларында чалышмакъ ичюн тап Украинадан къызларны да джельп этил кетирген. Чюнки къартбабамнынъ ходжалыгъы йыл-йылдан арткъан ве оны бакъмакъ ичюн озьлернинъ кучьлери аз олгъан.
Коюмизде эки джами бар эди. Зынджырлы медресени битирип кельген шейхлер, хафизлер, дин акъкъында язгьан, шиирнен огърашкъан адамлар бар эди. Анам Къур'анны окъуй эди, пек истидатлы инсан, тюркюджи эди. Апайлар о вакъытта башкъаджа кийине эдилер, сачларыны къапата эдилер, явлукъ устюнден чембер байляй эдилер, антерлер ешиль, мавы, чюрюк вишне  тюслерде эди, устюнден тончукъ,    къырмызы кафтанлар киймеге ола эди. Койлернинъ ашлары: пунач шорбасы, туе шорбасы, татар аш, этли бакъла, чебурек пишире эдик. Никях окъулмагъандже киевни элинден тутмагьа олмай эди. Амма къызлар макътанмагьа биле эдилер: къыз нишанлы олгъан сонъ, хабери койге джайсин, деп, къуюгъа сувгъа бара. Кьопкъаны эльге котерип кете, отурып лаф  эткен эки къызны коре. Нишанлы къыз динлей-динлей, сонъ: «Вай, нишанлы олмагъан къыз киби отурам,  къайтайымчы» - лей. О вакъытларда тойлар , ракъысыз кечире эдилер.
Бизим Янджу коюмизде дёрт сыныфлы мектеп бар эди. Кок-коздеки мектеп еди сыныфкъадже, Хотсавада исе он сыныфкъадже эди, балалар анда къатнай эдилер. 1941 сенеси дженк башланды, мектеплер япьшды. Мен окъуп оламадым. 1940 сенеси еди яшымда мектепке бараджакъ олсам, менингитнен хасталандым, тюзюльмегендже бармасын деп, экимлер мени мектептен къалдырдылар. Бойле олды ки, Уралгъа сюргюн этильген сонъ, къач йыл кечирип, мен он учь-он дёрт яшымда олгъанда, биринджи сыныфкъа бармагьа башладым, дёртюнджи сыныфкъадже мектепке бардым.
Совет вакътында комунистлер бизим бир джамимизни клуб эттилер, бир данеси мезарлыкъ ичинде джума джами эди, энди о йыкъьшып кетти. Зынджырлы медреседен шейхлерни къапай эдилер, адетлер: мевлюдлар, ольгенлерге ду'а гизлиден япа эдилер. Огъланлар он беш, он секиз яшында суннетни Кече эдилер. Четтен келип корьмесинлер деп, дёрт беш адам топлай эдилер, эп бир кечире эдилер. Коммунистлер орталыкъны бакъып тура эдилер.
Яшлар, сизге насихат: дин бильгилерини алыныз, тилимизни билинъиз, окъунъыз, урф- адетлеримизни сакъланъыз.