Авеснен барам. Нечюн бармайым? Эски къафалы бир инсан дегилим. Тюркиеде, Эскишехирде догьдым. 25 яшыма къадар да Тюркиеде яшадым. Бизде догъгъан кунюни къутламакъ адети ёкъ эди. Факъат къутлаъанларны да айыпламам.
Бу чешит топлашувларда инсанлар бири-бирлерини корелер. Анекдотлар айталар. Эр кес яхшы истеклер бильдире. Амма меним дердим башкъа. Топлашувда булунгъанларнынъ эписи къырымтатар олса да, ана тилинде лаф этмейлер. Кеченлерде кене байрамгъа чагъырдылар. Тюшюнджеге далдым. Бармасам айып олур. Чюнки якъын танышымыз. Барсам кене бу тиль меселесинден кейфим бозулыр. Не де олса, бардым. Амма озь-озюме бир стратегияны тюшюнип чыкъардым. Эгер о ерде ана тилимизде лаф этмеселер, башкъа бир одагъа кечип, ятып юкълай-джам. Байрам биткен сонъ мени мытлакъа уяндырырлар.
Бу сеферки догъгъан куню байрамына кельгенлернинъ энъ генчи 12, энъ къарты исе 80 яшында эди. Эр кес акъраба вея аркъадаш эди. Тахминен 15 адам эдик. 2-3 адамдан гъайры кимсе къырымтатарджа лаф этмеди. Стратегиямны тадбикъ этип оламадым. Яни башкъа одагъа барып ятмадым. Эр кес аякъкъа турып, къаде котерип, о кунь догъгъан адамны хайырлады. Чокъусынынъ не айткъаныны анъламадым. Чюнки русча бильмейим. Сёзге чыкъкъанлар ана тилини бил ел ер, амма лаф этмейлер. Къаде котермек ве къонушмакъ сырасы манъа кельди. Мен буны айттым:
— Мен ана тилимизде лаф этеджем.  Чюнки русча бильмейим. Бильсем де, кене де ана тилимизде лаф этер эдим. Миллетимизнинъ душманлары бизни ассимиляция этмек истейлер. Къырымтатарджа лаф этмемизни истемейлер.
Сонъра турдым. Ишарет пармагъымны узаттым. Ана тилимизде лаф этмегенлерни тек-тек косьтердим.
—  Сен Ахмет, сен Асан, сен Вели, сен Айше, сен Фатма, сен Зарема ве иляхре. Миллетимизни ёкъ этмек истегенлерге ярдым этмектесинъиз. Бизни ассимиляция этмеге истегенлернинъ ниетлерини ерине кетиресинъиз. Чюнки бильсенъиз де, ана тилимизде лаф этмейсинъиз.
Эпси айретнен агъыз ачып динъледилер. Манъа джанлары агъырмады. Атта олардан бириси шойле деди:
—  Ибраим агъа акълы. Бизни тенбиелегени де догърудыр.
Ибраим ОЗДЕНОГЪЛУ